-
1 мочь
змога; магчы; прымець* * *I несовер. магчыможет быть вводн. сл.
— можа, мо, можа быцьII сущ. разг. моц род. моцы жен., мн. нетне могу знать уст.
— не магу знацьво всю мочь, изо всей мочи, что есть мочи
— на ўсю моцмочи нет, как холодно
— не вытрываць, як холадна -
2 авось
вводн. сл. ану ж, а можа, а можа быць -
3 возможно
льга; магчыма* * *1) нареч. магчыма, мажліва(как можно) як мага, як можнавозможно лучше, скорее
— як мага (можна) лепш, хутчэй2) в знач. вводн. сл. магчыма, мажліва(может быть) можа, можа быць3) безл. в знач. сказ. магчыма, мажліва -
4 статься
совер. разг. стацца, зрабіцца, здарыцца— ты (ён) (гэта) можаш (можа), ад цябе (яго) можна чакаць -
5 зніякавець
зніякавець зак.Почувствовать неловкость, растерянность.Пятрок зніякавеў таксама, але стараўся заставацца бадзёрым і не хацеў паверыць, што ад гэтай малечы можа быць якое няшчасце. Быкаў. Дзяўчаты зніякавелі, ім зарвала смех. Адамчык. (Мікалай) зіркнуў весела на суседа і зніякавеў: той згорбіўся, твар учарнелы, пабялелыя пальцы не адарваць ад біла. Тычына.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > зніякавець
-
6 паняверка
паняверка, -і ж.Неопределённое положение; потеря веры во что-либо.Вельмі можа быць, што тут і пачыналася яго (Кастуся) шчасце: прынамсі, цяжкая паняверка не гняла яго душы і не сеяла ў ёй смутку. Чорны. Па сваёй натуры Тодар Пракопавіч Несцяровіч быў аптыміст, ніколі і ні пры якіх акалічнасцях не ўпадаў у паняверку. Сачанка. І ўсё ўстаюць перад намі неадольныя пытанні: чаму яны маглі і чаму апынуліся мы ў такой паняверцы? Клышка.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > паняверка
-
7 лепшаць
лепшаць незак., безас. Становиться лучше (о здоровье).Стары заморгаў вінавата вачамі і хрыплым голасам прамовіў: - Ат, гаворка! Што ў старога можа быць?! От, то лепшае, то горшае. Тычына. З месяц дзед Мікіта ляжаў у бальніцы... Ніяк не лепшала. Дудараў. Яму (дзядзьку) моцна забалелі ныркі. Застудзіў ці што. І потым, дзе б ні лячыўся, колькі б ні грэўся на поўдні - усё роўна не лепшала. Ягоўдзік.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > лепшаць
-
8 разговор
гаварэнне; гаварэньне; гаворка; гамана; гамонка; гоман; гутарка; размова; ход; чат* * *без (дальних, лишних) разговоров
— без лішняй гаворкіи разговора быть не может, и разговора нет
— і гаворкі няма (не можа быць) -
9 речь
маўленне; маўленьне; мова; прамова; спіч; сьпіч* * *жен.лишиться дара речи (переводится безл. формой)
— адняць (адабраць) мову— не можа быць гаворкі, няма чаго і гаварыць -
10 стать
зрабіцца; постаць; склад; стацца; стаць* * *I совер.2) (обойтись в какую-либо цену) разг. каштаваць, абысціся— што б там ні было, чаго б гэта ні каштавала— значыць, такім чынам— стаць на чале ўлады, узяць уладу— у чым затрымка?, што перашкаджае?— ён (гэта) можа, ад яго можна чакацьII совер.1) (начать) пачаць, стаць2) в знач. вспомогательного глаг.: «быть» (преимущественно будущего времени), а также личными формами от соответствующего глаг.— што ты будзеш рабіць?, што ты зробіш?я не стал бы тебя беспокоить, если бы не крайняя надобность
— я б цябе не турбаваў, калі б не пільная патрэба3) (совершиться, сделаться) зрабіцца, стаць4) (оказаться достаточным, хватить) хапіць, стацьIII жен.быть под стать (быть подходящим)
— пасаваць, быць да пары, (идти) падыходзіць, (быть к лицу) быць да твару, (соответствовать) адпавядаць, (быть под пару) быць да пары (каму)— гэта яму не пасуе (не падыходзіць, не да твару)— з якой ласкі?, дзеля чаго? -
11 ум
глузд; разумнасць; разумнасьць; розум* * *муж.(грамадская) свядомасць, грамадская думка— кірунак (грамадскай) свядомасці, грамадскай думкі— настрой грамадскай думкі (грамадства, людзей)без ума (быть) от кого-либо, чего-либо
— у захапленні (быць), траціць розум (вар'яцець) ад каго-небудзь, чаго-небудзь— выжыць з розуму, здурнець— трымаць у галаве, помніць— з розуму сышло, з галавы вылецела— давесці да розуму, вывесці на правільную дарогу— наўме, у думках, у галаве— і наўме (і ў думках, і ў галаве) не было— у яго іншае наўме (у думках, у галаве)у него что на уме, то и на языке
— у яго што наўме (у галаве), тое і на языку, ён што думае, тое і гаворыцьне его (моего, твоего) ума дело
— не з яго (з маім, з тваім) розумам (рабіць што-небудзь, разважаць пра што-небудзь), не яго (мая, твая) справав уме (считать, прикинуть)
— у галаве— ненармальны, вар'ят— звар'яцець, страціць розум, з глузду з'ехаць— ён (яна) хітры (хітрая), яго (яе) не ашукаешсколько голов, столько умов
— што галава, то і розумум хорошо, а два лучше
— адна галава добра, а дзве яшчэ лепш— розуму недаступна, розум не можа знесці, незразумела
См. также в других словарях:
Сипаков, Иван Данилович — Янка Сипаков, наст. Иван Данилович Сипаков (Янка (Іван Данілавіч) Сіпакоў; 15 января 1936(19360115), д. Зубревичи (Зубрэвічы) Оршанский район Витебской области 10 марта 2011[1], Минск) белорусский поэт, прозаик, переводчик и… … Википедия
негли — прысл. магчыма, можа быць … Старабеларускі лексікон
Благовещеньев день — Статья о народной обрядности. О церковном праздновании см. статью Благовещение Пресвятой Богородицы Благовещеньев день … Википедия